Factcheck: neen, rijpe bananen zijn geen wondermiddel om je tegen kanker te beschermen

Onwaar

VRTNWS


“Rijpe bananen met bruine vlekken eten is goed voor je, want ze beschermen je tegen kanker.” Die foute uitspraak gaat rond op sociale media. Volgens de berichten zit in de gele fruitsoort een stofje dat je immuunsysteem versterkt en voorkomt dat je kanker krijgt. Een Japanse studie zou dat bewijzen. De claim is misleidend en het onderzoek verkeerd geïnterpreteerd.


In het kort
Wat? Op sociale media circuleert al jaren dat (over)rijpe bananen met bruine vlekjes je beschermen tegen kanker. Ze zouden de stof TNF bevatten die zou voorkomen dat tumorcellen in je lichaam kunnen groeien. Verspreiders verwijzen daarvoor naar een Japanse studie.
Maar? Bananen, rijp of niet, hebben geen anti-kankereigenschappen. TNF is een stof die niet voorkomt in planten, wel in mensen en dieren. De Japanse onderzoekers onderzochten het effect van bananen op het immuunsysteem van muizen, maar deden geen uitspraken over kanker. Een combinatie van gezonde voeding, niet roken en voldoende slapen en sporten, is de beste manier om de kans op kanker te verkleinen.




Het is niet nieuw: fruit en groenten die op het internet worden aangeprezen als hét wondermiddel om geen kanker te krijgen. Een van de meest genoemde fruitsoorten zijn bananen, en dan vooral (over)rijpe met bruine vlekken.




“Hoe donkerder de vlekken, hoe beter de immuunversterkende en anti-kanker eigenschappen (sic)”, klinkt het op Facebook. “Overrijpe banaan bestrijdt kanker”, klonk het ook al op een website in 2016. We vinden zo tientallen onlineberichten terug. Sommige mensen verwijzen naar een Japanse studie uit 2009. Die zou bewijzen dat rijpe bananen de stof TNF bevatten en die zou kwaadaardige (kanker)cellen aanvallen, en dus voorkomen dat je kanker krijgt.




Toch benadrukken experten dat dit niet klopt.





    Dit bericht werd veel gedeeld op Facebook.
   


Geen anti-kankerstof



TNF of de tumorale necrosefactor is een proteïne die gemaakt wordt door witte bloedcellen als reactie op een ontsteking. “De stof kan dus niet door bananen worden aangemaakt”, stelt voedingsexpert Patrick Mullie. “Het komt enkel in mensen en andere zoogdieren voor. In een laboratorium kan het ook geproduceerd worden.”











   Check   
CHECK - Word je bruin van wortelen? Eerder oranje en je moet er veel van eten om verschil te zien   

 zo 06 aug 
 09:11 
        







De Japanse onderzoekers bekeken of het eten van bananen het immuunsysteem van muizen zou bevorderen. Ze focusten daarbij op de aanmaak van stoffen als TNF. Mullie vermoedt dat de berichten op sociale media zo tot stand kwamen. “We weten dat TNF tumorcellen kan aanvallen. Wetenschappers wereldwijd vermoeden dat het kan helpen bij kankerbehandelingen, maar daar is nog meer onderzoek naar nodig.” Dat is ook de conclusie van deze paper bijvoorbeeld.



Gevaarlijk



“Bovendien schrijven de Japanse onderzoekers nergens in hun studie dat bananen kanker kunnen voorkomen of bestrijden”, zegt Hans Prenen, oncoloog bij het UZ Antwerpen. “Ook andere studies hebben dit nog nooit aangetoond. Op sociale media zag ik ook al mensen beweren dat niet-rijpe bananen of bananenschillen helpen tegen kanker, maar ook hier is niets van aan.”




Mullie stelt dat de onlineberichten tonen hoe wetenschappelijke studies vaak al dan niet opzettelijk fout worden geïnterpreteerd. “De resultaten zijn op sociale media verdraaid tot absurde en verkeerde adviezen.” Factcheckers van AFP en DPA kwamen eveneens tot die conclusie.
Voedingswetenschapper Amandine De Paepe benadrukt dat we de impact van dit soort berichten niet mogen onderschatten. “Het is echt zeer gevaarlijk om zulke claims te maken”, zegt ze. “Je creëert verwachtingen die nooit ingelost kunnen worden. Stel je voor dat iemand echt ziek is en hierin meegaat? Een voedingsmiddel gaat nooit een ziekte als kanker bestrijden.”





    Deze video werd bijna 342.000 keer bekeken. Bron: TikTok.
   


Wat toont studie wel aan?



De Japanse onderzoekers gaven muizen bananen van verschillende rijpheid en van twee verschillende soorten. Ze wilden dus te weten komen of het fruit het immuunsysteem van de proefdieren zou bevorderen.




“De onderzoekers tonen aan dat één bananensoort, de highland Sweetio, als die erg rijp is, stoffen als dopamine bevat die een gunstig effect op ons immuunsysteem kunnen hebben”, zegt Hans Prenen. “Ze zagen dat er onder andere TNF werd aangemaakt in de muizen zelf, maar voor een echt oorzakelijk verband is meer onderzoek nodig. Dat schrijven ze zelf in hun conclusie. Dit is ook een studie van 2009, een tijdje geleden dus.”





    Ook deze TikTokker raadt haar volgers aan om bananen te eten en zo kanker te voorkomen. Bron: TikTok.
   


Muizen versus mensen



Volgens de experten kun je de resultaten van een studie bij muizen ook niet zomaar toepassen op mensen. “Je kunt de twee gewoon niet gelijkschakelen”, zegt Amandine De Paepe. “Meer nog, de muizen kregen bananensap geïnjecteerd in de bloedbaan van de buikholte. Wij zouden een banaan via de mond opeten. Daarna moet die nog langs onze maag, die misschien heel wat van die gunstige stoffen afbreekt voor je lichaam ze kan opnemen.”




Collega-voedingsexpert Patrick Mullie gaat daarmee akkoord. “Massaal bananen eten gaat je nooit beschermen tegen kanker of andere ziektes. Het is niet zeker dat je voldoende van die stoffen zou binnenkrijgen. Je hebt een hogere dosis nodig, iets wat nu al wordt gedaan door zo’n stoffen te verwerken in supplementen en medicijnen.”




Oncoloog Prenen geeft om te besluiten nog advies om jezelf in de mate van het mogelijke te beschermen tegen kanker. “Een combinatie van voldoende sporten, slapen, niet roken en gezond eten, zoals bananen en ander fruit, kan de kans op kanker verkleinen.”



Conclusie




De uitspraak dat rijpe bananen met bruine vlekken eten, je kan helpen om geen kanker te krijgen is niet waar en misleidend. De berichten op sociale media zijn gebaseerd op een foute interpretatie en verspreiding van een Japanse studie uit 2009.
De studie onderzocht hoe verschillende soorten bananen, van verschillende rijpheid, het immuunsysteem van muizen beïnvloeden. Nergens in de studie beweren de onderzoekers dat bananen kunnen voorkomen dat je kanker krijgt.

Dit artikel is geschreven op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.




Meer informatie over de factchecks van VRT NWS lees je in dit artikel.
Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties. Zoek je meer verhalen van VRT NWS over factchecking desinformatie of online bedrog? Die vind je hier.
Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be of vul je vraag in op de website van deCheckers.  
VRT NWS is erkend lid van de International Fact-Checking Organisation.



CHECK - Neen, rijpe bananen zijn geen wondermiddel om je tegen kanker te beschermen

Rijpe bananen met bruine vlekjes beschermen je tegen kanker, omdat ze de stof TNF bevatten.

“Rijpe bananen met bruine vlekken eten is goed voor je, want ze beschermen je tegen kanker.” Die foute uitspraak gaat rond op sociale media. Volgens de berichten zit in de gele fruitsoort een stofje dat je immuunsysteem versterkt en voorkomt dat je kanker krijgt. Een Japanse studie zou dat bewijzen. De claim is misleidend en het onderzoek verkeerd geïnterpreteerd.

Factcheck: neen, rijpe bananen zijn geen wondermiddel om je tegen kanker te beschermen

Wat werd er beweerd ?

Beoordeling

Gecheckt door

Conclusie

Gerelateerde factchecks